24°
Guatr tiroid bezinin çabucak büyümesi beraberinde oluşan ve kanser olmayan bir rahatsızlık türüdür. ,guatrı olan bir hasta, normal şekilde tiroid hormonu düzeyine sahip de olabilmektedir, yüksek tiroid hormonu seviyesine ya da düşük tiroid hormonu seviyesine de sahip olabilir.
Tiroid bezi boynumuzda, adem elmasının altında var olan kelebek biçimine benzeyen bezdir. Lakin tiroid bezi normal seviyelerin üzerinde olursa bu kişi guatr sağlık problemi beraberinde karşılaşmaktadır. Bu rahatsızlık genellikle ağrı yapmaz yalnız bu bez çok büyürse hasta yutkunmada sorun yaşayabilmektedir.
İyot Eksikliğine Dikkat
Guatr genellikle bireylerin diyetlerindeki iyot eksikliğine bağlı şekilde gelişmektedir. Fakat günümüz çerçevesinde tuzlara iyot eklenmesi sebebi beraberinde daha fazla tiroid hormonunun dengesiz üretimi, tiroid bezindeki bazı çeşitli nodüllerin oluşması ya da hamilelik sonucunda meydana gelebilmektedir.
Guatr bulgularına gelirsek hastalar guatr olduklarını anlayamazlar ve bunun nedeni bulguları gözle görülür şekilde olmayabilmektedir. Guatr rahatsızlığının temel belirtisi ise tiroid bezindeki büyümelerdir. Belli vakit sonra da bu da şişkinlik fark edilebilecek hale gelebilmektedir.
İki çeşit guatr var ilkinde tiroid bezi şişmektedir. Dokunduğu takdirde pürüzsüzlük hissedilir. Diğeri ise Tiroid bezinin bazı kısımları şişmektedir ve dokunduğu takdirde pütür hissedilir. Guatr’ı olan hastalardaki belirtilere gelirsek boğuk sesli olmak, aşırı öksürme, boğazda sıklık hissetme, yutkunmada güçlük çekme ve nefes almada zorluk çekmektir.
Guatr’ın Yaygın Görülmekte olanları
Guatr’ın en yaygın sebepleri yetersiz iyot almaktır. Tiroid bezi bu tiroid hormonlarını iyot yardımıyla üretebilir. İyot yetersiz olduğunda ise tiroid bezi hormonları üretebilmek için büyür. Doktorlar ise yutkunma güçlüğü çekip çekmediğini sorarak anlayabilir ya da el beraberinde kontrol edebilir. Buna ek olarak hormon testi yaparak da tiroid rahatsızlığının olup olmadığını anlayabilmektedir.
Yine Guatr riskini arttıran bazı parazitler bakteriler ve mantarlardan kaynaklı enfeksiyon kapan kişilerde guatr görülebilmektedir. Bunun yanı sıra sigara kullanmak da guatr rahatsızlığını meydana getirilecek olan en önem arz eden etkenler arasında bulunmaktadır.
Yine kara lahana, ıspanak, tofu benzeri bazı gıdalar yenildiği takdirde tiroid bezinin işlevlerini yerine tam anlamıyla getirememesine sebebiyet verebilmektedir. Yine ülkemizde Karadeniz kısmında kara lahana tüketimi de yüksek olduğu için guatr rahatsızlığı son derece yüksek miktarlarda görülebilmektedir. Yine hekimlerin yapmış oldukları bir araştırmaya göre Türkiye nüfusunun %30’u guatr hastasıdır. Bu rahatsızlık kadınlarda erkeklere göre aşırı daha yoğun olarak görülmektedir. Bu sebepten kadınların böyle bir rahatsızlıktan daha çok şüphelenmeleri gerekebilir.
İyot toprakta ve denizde varolan eser elementtir. Deniz ürünleri, balık ve bazı sebze ve meyveler iyot içermektedir. Tiroid bezimi tiroid hormonlarını üretebilmek için iyota ihtiyaç duymaktadır. İyot yetersiz olduğu zaman içerisinden ise bu hormonların üretimi için tiroid bezi büyür.
Guatr Tedavisi ve Faktörler
Guatr tedavisi ise bazı etkenlere göre değişim göstermiştir. Tedavi tipinde tiroid bezinin büyüklüğü, belirtiler ve bulguların ciddiyetleri, altta yatan sebepler tedaviyi saptar. Guatr ufak ise ve tiroid bezi düzgün çalışıyor ise hekim uzun vakitli gözlem vererek bir tedavi uygulamamız.
Lakin tiroid yetmezliği bulunmaktadırsa hekim sentetik hormon yazabilir ve açığı kapatmaya çalışabilir. Günde bir hap yutulmaktadır böyle bir tedavi biçiminde.
Aşırı aktif tiroid bezi hastalarında tiyonamid yazılır ve tiroid bezi tarafından üretilen bazı hormonların azaltılması sağlanır. Bir öteki teknik ise radyoaktif iyottur. Aşır radyoaktif tiroid bezleri için olası tedavi tekniklerindendir. İyot ağız yolu beraberinde alınmaktadır. Radyoaktif iyot tiroid bezine ulaştığı takdir de hücreleri parçalar ve guatr da küçülür.
Lakin guatr iyot azlığı nedeni beraberinde meydana gelmekteyse hastaya iyot takviyesi tavsiye edilir. Dokorun belirlediği dozajı takip edebilmek de bu noktada önemlidir.
Lakin tiroid bezi oldukça büyümüş ise ve hasta yutkunma, nefes alma problemleri yaşamaktaysa ve öteki tedavi teknikleri de bir işe yaramamış ise ameliyata başvurulmaktadır. Çoğu takdirde tiroid bezinin yarısı ameliyat beraberinde alınabilmektedir. Cerrahi bulguları de düşürecek kadar bir kısmını almaya ve tiroid bezi hormon üretimi devam ettirmeye çalışılmasına özen gösterilmektedir. Fakat bazı unsurlarda hastanın hormon terapi almaya devam etmesi de ehemmiyet arz eder. Olası komplikasyonlara gelirsek enfeksiyon, gırtlağı etkilemekte olan bazı sinirlerde hasarlar, hastanın sesinde kalıcı şekilde sorunluluklar, paratiroid bezinde hasar oluşması da meydana gelebilmektedir. Paratiroid bezi ise bedenin kalsiyum dengesini düzenler.
