17°
Tiroid bezesinin gereğinden birçok daha çok seviyelerde hormon salgıladığı tiroid rahatsızlığı biçimine ve türüne hipertiroidizm söylenilmektedir. Hipertiroidizm zehirli guatr şekilde bilinir.
Zehirli guatr, nodüllü ya da nodülsüz biçimlerde olabilmektedir. Nodülsüz olan zehirli guatr rahatsızlıklarının hepsine Graves rahatsızlığı, Basedow Graves, Basedow demek toplum arasında yaygın bir tabirdir. Ancak, nodülsüz olan guatrların bir kısmı bu sıfatlar beraberinde anılmaktadır ötekileri yalnızca hipertiroidizm biçiminde adlandırılabilmektedir. Nodüllü zehirli guatr sıcak nodüllüzehirli guatr ve sıcak otonom nodüllü zehirli guatr biçiminde olabilir. Zehirli guatr’da her hastanın boğazında şişkinlikler olmayabilir. Hasta bireylerin birçoğunda boğazın dışarıdan görünümleri de olabildiğince normal gözükmektedir. Bu nedenle de toplum arasında iç guatr da denilebilmektedir. Ancak tıp şekilde iç ya da dış gyuatr diye bir şey bulunmamaktadır.
Zehirli guatr şikayetlerine gelirsek çarpıntılar, ellerde titremeler, vücutta titremeler, ani kilo kayıpları, kaşıntılar, saç dökülmeleri, çok iştahlı olmak, hızlı yorulma, çok terleme, sinirli olmak, ishal, bulantı, adet düzensizliği, panik atak, birçok sık dışkılamalar, horlamalar ve erken boşalma benzeri faktörler sayılabilmektedir. Nadiren de olsa gözlerde dışarı fırlamalar olabilir.
Bazı hastalarda ise boyun ve göğüs bölgesinde sürekli bir kızarıklık olabilir. Nodülsüz zehirli guatr hastaların birçoğunda gözlerde büyüme ve gözlerin ileriye çıkması görülebilmektedir. Bunların hepsi ile bulunması zorunlu değildir. Bazen bu şikayetler yoğun olabiliyorken bazı durumlarda bu tarz şikayetler hiçte olmayabilir.
Zehirli Guatr’daki Belirtiler
Zehirli guatr’da görülmekte olan ve hissedilen bazı belirtiler esasta bu guatırın vücut içinde yaptığı hasar ve çeşitli etkilerden ehemmiyetsizdir. Zehirli guatr en başında kalp ve damar olmak suretiyle çoğu organ ve dokuya kalıcı zararlar verebilir. Örnek vermek gerek görülürse kalbin çok büyümesi ve dolayısıyla kalp yetmezliği, şeker rahatsızlığı, yüksek tansiyon, kemik erimesi, kısırlık, hamilelerde düşük benzeri bazı hasarlar verebilmektedir.
Zehirli guatr’da kanda olan yüksek tiroid hormonları kalp üstüne çok yük bindirmektedir ve kalbin büyümesi de ortaya çıkabilmektedir. Bu rahatsızlık uzun vakit devam etmekte ise şayet ve yeterli tedavi yapılmazsa kalp yetmezliğine dönüşebilmektedir. Bunun yanı sıra hastalarda tansiyon da yükselebilir. Yine depresyon, horlamalar ve panik atak birçok daha sık görülebilmektedir. Ehirli guatrlı hastalar hızlı olarak yorulabilirler daha önceleri rahat olarak yapabildikleri işleri rahat yapamayabilirler. Merdiven çıkamayabilirler. Cinsel hayatlarında problemler yaşayabilirler ve bilhassa sertleşme, ereksiyon yetersizliği ve erken boşalmalar oluşabiliyor.
Bu hastalarda ani öfke ve çok sinirlilik görülebilmektedir. Kısaca anlatmak gerek görülürse zehirli guatr en yıkıcı ve tahrip edici guatr türleridir. Zehirli guatr’da ani ölümler de meydana gelebilmektedir.
Zehirli guatr’ın doğru ve kusursuz olarak tanısı için kan tetkikleri, ultrasonografi, sintigrafi ve ince iğne beraberinde biyopsi yapılabilmektedir. Hastaların muayene gibi şeylerinde, kalp atımının birçok yükseldiği, ellerin titrediği, avuç içlerinin nemli olduğu görülebilmektedir.
Zehirli Guatr ve Kan Tetkitleri
Kan tetkitlerinde ise tiroid bezesi hücrelerine karşı oluşan anti-tpo ve anti-tg antikorları ile anti-TSH antikoru ölçümü de olabildiğince ehemmiyet arz eder. Bu benzeri antikorların yüksek bulunması bu rahatsızlığın tedavi sonra ne şekilde seyir izleneceğine dair önemli veriler verebilmektedir.
Zehirli guatr hastaların da ultrosongrafisinde; tiroid bezesinin normal yapılarının bozulmuş olduğu, bazı zamanlarda doku farklılıklarının de yaşandığı görülebilmektedir. Uzun vakitler süresince tiroid karşıtı ilaçlar beraberinde tedavi olabilen hastalarda bu de oku farklılıkları de sık görülebilmektedir.
Bu rahatsızlığın tedavisine gelirsek gereğinden çok üretilmekte olan tiroid hormonlarının normal seviyenin altına düşürülmesi hedeflenmektedir. Tedavi ise kalıcı ya da kalıcı olmayan tedavi şekilde ikiye ayrılmaktadır. Kalıcı tedavi batı ülkelerinde radyoaktif iyot tercih ediliyorken Türkiye’de ve değişik ülkelerde hala ameliyat beraberinde tedavi sık olarak yapılmaktadır.
Kalıcı olmayan tedavide ise tiroid karşıtı bazı ilaçlar beraberinde yapılan tedavi olup her daim tiroid hormonları yeterli düzeylerde ve kısa vakitlerde düşürülemez. Düşürülse dahi bir müddet sonra bu hormonlar yeniden yükselerek rahatsızlık bulgularını ortaya atar. Bu türde tedavide ise rahatsızlığın ne kadar sürede yeniden bağlayabileceği belli olmaz. Fakat genç hatalarda kısa bir müddet sonra zehirli guatr yeniden alevlenebilmektedir. Dediğimiz benzeri ameliyatlı yöntemleri ülkemizde birçok rastlanan teknikler arasında olsa da batı ülkelerinde ameliyatsız radyoaktif iyot beraberinde tedavi oldukça sık reva görmektedir.
