Mide bulantısı, hemen herkesin hayatının bir döneminde karşılaştığı, rahatsız edici bir durumdur. Kusma isteğiyle birlikte gelen bu his, genellikle sindirim sistemi kaynaklı olsa da, stres, yorgunluk, hamilelik veya kullanılan ilaçlar gibi pek çok farklı nedenden de kaynaklanabilir. Hafif durumlarda evde alınabilecek önlemlerle rahatlama sağlanabilirken, bazı durumlarda tıbbi destek gerekebilir.
Mide Bulantısının Nedenleri
Mide bulantısının en yaygın sebepleri şunlardır:
- Yetersiz veya aşırı yemek yemek
- Zehirlenme ya da bozulmuş gıdaların tüketimi
- Virüs kaynaklı mide enfeksiyonları (gastroenterit)
- Migren ve baş ağrıları
- Hamilelik (özellikle ilk trimesterde)
- Araç tutması ve deniz tutması
- Stres ve kaygı bozuklukları
- Bazı ilaçların yan etkileri
Bulantının süresi, şiddeti ve eşlik eden diğer semptomlar (ateş, ishal, baş dönmesi gibi) altta yatan nedenin belirlenmesinde önemlidir.
Mide Bulantısına İyi Gelen Doğal Yöntemler
- Zencefil
Mide bulantısına karşı en etkili doğal çözümlerden biridir. Taze zencefil çayı ya da küçük bir parça taze zencefili çiğnemek mideyi yatıştırır. Antiemetik etkisi sayesinde mide kaslarını sakinleştirir.
- Nane Çayı
Nane, sindirim sistemini rahatlatıcı etkisiyle bilinir. Özellikle kaynatılarak hazırlanan nane çayı mide bulantısını azaltabilir. Ayrıca ağızda ferahlık hissi de yaratır.
- Limon
Limonun keskin aroması mide bulantısını bastırabilir. Limon dilimi çiğnemek veya suya birkaç damla limon suyu eklemek işe yarayabilir. Hamilelikte görülen sabah bulantıları için de sık tercih edilir.
- Elma Sirkesi
1 bardak suya 1 tatlı kaşığı doğal elma sirkesi ekleyerek içmek, sindirimi düzenleyerek mideyi rahatlatabilir. Ancak aşırı tüketimi önerilmez.
- Karanfil ve Rezene Tohumu
Sindirim sistemine destek veren bu bitkiler, çay şeklinde hazırlandığında mide spazmlarını azaltabilir. Gaz ve şişkinlik kaynaklı bulantılarda etkili olabilir.
Beslenme Tavsiyeleri
- Sıvı tüketimini artırın: Su, sade soda, bitki çayları ve açık çorba gibi sıvılar mideyi yatıştırır.
- Az ve sık yiyin: Mideyi yormamak için yağlı ve ağır yiyeceklerden kaçının.
- Tuzlu kraker ve galeta: Hafif karbonhidratlar mide asidini dengelemeye yardımcı olabilir.
- Yoğurt ve muz gibi hafif besinler: Sindirimi kolay ve mideye dost gıdalar tercih edilmelidir.
Nelerden Kaçınılmalı?
- Gazlı içecekler, kızartmalar, baharatlı ve asitli gıdalar
- Aşırı yağlı ve ağır yemekler
- Hızlı yeme alışkanlığı
- Sigara ve alkol
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Aşağıdaki durumlarda mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır:
- Mide bulantısı 24 saatten uzun sürüyorsa
- Kusma ile birlikte yüksek ateş, ishal veya kan görülüyorsa
- Kilo kaybı, baş dönmesi, bayılma gibi şikâyetler eşlik ediyorsa
- Kullanılan ilaçlara rağmen şikâyetlerde azalma olmuyorsa